Dit is Kurt Ikenberg, ver familielid en generatiegenoot. Hij is zes jaren eerder geboren dan ik. Ik ken hem al acht jaren hoewel hij maar drie jaar oud is geworden. Pas 75 jaren na zijn dood heb ik hem een gezicht kunnen geven.
Van Kurt is geen foto bekend. Ik leerde hem kennen in de correspondentie die zijn moeder Clara in 1941-43 voerde met haar zuster Friedel. Clara verbleef in doorgangskamp Westerbork, Friedel was vanuit Duitsland naar Noord-Ierland gevlucht. Kurt was in juli 1941 in Westerbork geboren en in het kamp opgegroeid. Hij werd in september 1944 via Theresienstadt naar Auschwitz gedeporteerd en daar vermoord. Mijn reconstructie van Kurt’s opgroeien in kamp-Westerbork is hier te lezen.
Zeven jaar geleden heeft de Amsterdamse kunstenares Marjolein Rothman Kurt op mijn verzoek uitgebeeld in drie papiercollages. Zij baseerde deze op foto’s van haar zoontje en van mij in dezelfde leeftijd als Kurt. Zij gaf het kind geen gezicht mee. Zes jaren later begon ik te kleien onder begeleiding van Lies van Huet. Na een tegelproject (Wie schrijft, die blijft, 2018-19) wilde ik boetseren… maar wat, wie? Kunstenares Helly Oestreicher verwoordde helemaal onverwacht de idee die diep in me verscholen zat: geef het kind een gezicht.
Ik heb het portret van Kurt in het najaar van 2019 gemaakt in het atelier van Lies van Huet (Lies Keramiek) in de Blokhuispoort te Leeuwarden. Hij is gevormd uit Sibelco Vingerling K129 chamotteklei 30% en beschilderd met gekleurde kleislibs. Na de biscuitstook heb ik hem geglazuurd met transparante glazuur (gezicht: 4/5 AW011, 1/5 AW01, gespoten) en BOTZ zwart (haardos, gekwast).
John Löwenhardt
december 2019
