Over de geschiedenis van vier families
Herman (Heiman) Weijl was één van mijn vier overgrootvaders. Alle vier waren Joodse slagers: Izaäk de Leeuw Azn. (1862-1941) in Almelo, Isaäk ten Brink Mzn. (1858-1943) in Denekamp, Levi Löwenhardt (1840-?) in Hemer, Duitsland en Herman Weijl in Oldenzaal. Van Levi weet ik nog steeds niet waar en wanneer hij is overleden, voor Herman Weijl is die vraag na lange jaren opgehelderd… daarover gaat dit verhaal.
[Lees meer…] overTwee HermannenHet zilveren plaatje heeft de omvang van een visitekaartje, maar dikker. Martin, vandaag de gabbaj die de rabbijn assisteert, heeft het me aangereikt. Het is bijna tijd voor de Toralezing, hij verdeelt het stapeltje plaatjes over de mannen in sjoel. Twee woorden Hebreeuws, ik lees SFR SJN, sefer sjeni. Tweede Torarol.
[Lees meer…] overSefer SjeniOldenzaal, 24 augustus 1897. Rond vijf, zeshonderd mannen en jongens trekken joelend door de straten van Oldenzaal. Zij hebben het op Joden gemunt. Ruiten worden ingegooid, ruiten van Joodse huizen – maar ook die van de Nederlands Hervormde arts die verdacht wordt van Joodse sympathieën. [Lees meer…] overJodenhaat in Oldenzaal
DE CHOPPE VAN MIJN GROOTOUDERS
Veehandelaar Herman Weijl is een gezien man in de kille van Oldenzaal. Hij is één van de ‘Parnessiem’, leden van het bestuur van de Joodse gemeente. Hij heeft een gereserveerde stoel in de synagoge, in het midden van rij 7. Het is 19 november 1914, Herman is negenenvijftig jaar en eenentwintig jaar getrouwd met Jansje Poortje uit Muntendam. Zij hebben twee kinderen gekregen, Louisa Mathilda in juli 1894 en Louis in mei 1897. Louisa trouwt deze donderdag met Arnold de Leeuw, een achtentwintigjarige veehandelaar uit Almelo. Burgemeester Nicolaus Xaverius Theodorus Maria Vos de Wael leidt de plechtigheid op het Oldenzaalse stadhuis. [Lees meer…] overBruidegomsgeld
Familieleden in Joodse organisaties
De Joodse Gemeente (kille) was – en is nog steeds – de organisatievorm van de plaatselijke Joodse bevolking. Hartog Beem noemde in zijn Verdwenen Mediene de kille voor het betalende lid ervan (de balboos) ‘de navel van het heelal’. 1 [Lees meer…] overIn de navel van het heelal
Noten / FootnotesLeizer Melamed was 32 jaar oud toen de “Israëlietische Gemeente” van Oldenzaal hem in 1903 aanstelde als “Koster” en “Sjocheit”. Naast rabbijn Frank (in 1905 opgevolgd door Marcus Klein) had hij twee van de belangrijkste functies in de Joodse gemeenschap van de stad. Zijn werk als sjammes (koster, sjoeldienaar) hield in dat hij iedere sjabbes in sjoel was. Op weekdagen onderhield hij het sjoelgebouw en deed hij in de wijde omgeving van Oldenzaal zijn werk als ritueel slachter of sjoucheit, sjochet, in de volksmond: beestensnijder.
