Het langst bewaarde beeld in mijn geheugen. De oudste herinnering: vader komt opgetogen vanuit de slagerij de woonkeuken binnen, een stuk papier in de hand naast zijn hoofd. Hij zwaait ermee, triomfantelijk bijna. Ik ben vijf jaar, het is december 1952.1 In mijn herinnering weet ik meteen waar het om gaat. Hij is eindelijk Nederlander! Staatsblad […]
Het imperium van de kippenjood
De Joodse begraafplaats in Dortmund-Wambel is netjes onderhouden. Het gras gemaaid, onkruid gewied. Op een zomerdag in juli 2010 bezoek ik voor het eerst in mijn leven het graf van overgrootmoeder Pauline Löwenhardt. Ze overleed in 1933 op hoge leeftijd. Dan dwaal ik over de begraafplaats en sta plots voor een grafsteen die me verbijstert. […]
Bruidegomsgeld
DE CHOPPE VAN MIJN GROOTOUDERS Veehandelaar Herman Weijl is een gezien man in de kille van Oldenzaal. Hij is één van de ‘Parnessiem’, leden van het bestuur van de Joodse gemeente. Het is 19 november 1914, Herman is negenenvijftig jaar en eenentwintig jaar getrouwd met Jansje Poortje uit Muntendam. Zij hebben twee kinderen gekregen, Louisa […]
Kohen in de misjpoche
PLETTENBERG stond nog op het verlanglijstje. Nooit bezocht – terwijl mijn overgrootmoeder Pauline Lennhoff er is geboren. Zij trouwde Levi Löwenhardt in Oberhemer en kreeg daar met hem tussen 1873 en 1892 twaalf kinderen. In Dortmund-Wambel werd Pauline in mei 1933 op de Joodse begraafplaats begraven. Zij werd 85 jaar oud, veel is haar bespaard […]
Mannetjesputter in de Mediene
Marcus Levie de Leeuw, 1797/99 – 1883 Soms heb je mazzel. Soms heeft iemand het werk al voor je gedaan terwijl je van niets wist. Het ligt voor het oprapen – alleen: wáár? Zoals iedereen heb ik 32 oudouders, 16 van moeders- en 16 van vaderszijde. Oudouders liggen vijf generaties terug in de tijd, […]
Izaäk de Leeuw Azn.
De eerste verrassing van 2015, met dank aan Delpher.nl. Izaäk de Leeuw Azn. (Abrahams zoon) was vanaf 1904 koosjer slager in de Holtjesstraat te Almelo.
De opdracht
Dewariem (Deuteronomium) 32:71 Denk aan de tijden van weleer, verdiep u in het verre verleden. Vraag uw vader ernaar, hij zal het vertellen; vraag de oudsten en zij zullen verhalen. Dewariem is het laatste van de vijf boeken van Mozes, de Tora, het Oude Testament [↩]