Al wat rest…

Al wat rest, vier foto’s van het gezin-De Jonge uit de Folkingedwarsstraat 5 in Groningen. Ouders, de twee kinderen en schoonzoon, en het in februari 1942 geboren kleinkind Eva – ze werden allemaal in Auschwitz vermoord. Na november 1942 restte niemand om het na te vertellen. De vier foto’s lagen tot vandaag in een blikken trommeltje. Ik moet ze laten zien.

Maar eerst de harde feiten. Seline de Leeuw was een nicht van mijn grootvader Arnold de Leeuw (1886-1944), dochter van zijn oom Louis. Zij trouwde de Groninger schoenmaker Benjamin de Jonge (klik op de namen voor foto’s):

Seline de Leeuw, Stad Almelo 15.05.1885 – Auschwitz 19.10.1942
x Groningen 12.01.1913 Benjamin de Jonge, Winschoten 18.01.1884 – Auschwitz 19.10.1942
1 Elise Nanny de Jonge, Groningen 21.07.1917 – Auschwitz 12.10.1942
x Groningen 27.02.1941 Levie Gomprecht Haalman, Groningen 4.03.1914 – Auschwitz 12.11.1942
Eva Selina Haalman, Groningen 26.02.1942 – Auschwitz 12.10.1942
2 Nico Louis de Jonge, Groningen 17.12.1928 – Auschwitz 19.10.1942

De foto van Elise en Levie laat me niet los. Ze zitten daar in hun wollen truien alsof het gisteren was, ze kijken ons aan alsof ze weten dat er geen toekomst is. De foto is ongedateerd. Maar Elise en Levie zaten in deze leunstoel ergens aan het eind van de jaren ‘30 en de pose is ongebruikelijk voor die tijd, toen de meeste stellen stijf voor de camera stonden. Hier zit zij op zijn schoot en hij houdt haar hand vast.

Ze waren 23 en 26 toen ze trouwden, 25 en 28 toen ze stierven, Elise samen met haar zeven maanden oude dochtertje Eva. Elise’s ouders en broertje Nico (13) een week later, Levie een maand later.